op één lijn OPvoeden in twee huizen
Dit is een interessante uitspraak van het Gerechtshof Den Haag van 15 juli 2020 (ECLI:NL:GHDHA:2020:1279; bron: rechtspraak.nl).
Bijna iedereen is het erover eens: roken is slecht voor je eigen gezondheid en van die van de mensen in je omgeving. Roken in het bijzijn van jonge kinderen wordt tegenwoordig als "not done" beschouwd. Maar gaat dat nu zover dat de gescheiden ouders van elkaar kunnen eisen dat zij niet roken in het bijzijn van de kleine? Een dergelijk verzoek lag onlangs ter beoordeling aan het Gerechtshof Den Haag voor. Het hof was kordaat en maakte korte metten met dit verzoek: er is geen juridische basis om een ouder te verbieden om te roken waar het kind bij is. Het verzoek werd dus afgewezen.
Naar mijn mening zit er meer achter deze uitspraak. Het valt mij op, en het verbaast me ook steeds, hoeveel eisen gescheiden ouders aan elkaar stellen voor wat betreft de opvoeding en verzorging van de kinderen. Dit moet zus en dat moet zo en dit mag niet. Het is een bron van doorlopende discussies tussen ouders, waar kinderen veel last van hebben. Het uitgangspunt in onze samenleving is dat ouders hun kinderen naar eigen inzicht opvoeden en verzorgen. Slechts wanneer de ontwikkeling van het kind naar objectieve maatstaven wordt bedreigd kan de overheid ingrijpen. Dit betekent echter ook, en het hof bevestigt dat in deze uitspraak, dat gescheiden ouders zich niet al te veel mogen bemoeien met de gang van zaken bij de andere ouder. Natuurlijk is het het beste wanneer de ouders op een lijn met elkaar zitten, maar dit betekent dus niet dat een ouder volledige zeggenschap over de dagelijkse gang van zaken bij de ander heeft. Een stukje afstand nemen en het laten voor wat het is lijkt hier de feitelijke boodschap van het hof te zijn. Het zou mij niet verbazen als dit hof gelijkluidende oordelen zou geven over verzoeken met betrekking tot eetpatroon en dagbesteding.
Dit betekent natuurlijk niet dat je de andere ouder niet op zijn of haar gedrag kunt aanspreken. Integendeel: gescheiden ouders behoren met elkaar in gesprek te blijven over de opvoeding en verzorging van hun kinderen en dus niet als twee eilandjes te opereren. Maar let op dat je niet doorschiet. Vanuit juridisch perspectief gezien zijn de mogelijkheden om iets van de ander af te dwingen toch wat beperkt. Deze uitspraak van het hof maakt dat duidelijk.
Het hof zegt natuurlijk niet dat roken in het bijzijn van kinderen prima is. Ik denk dat alle raadsheren van het hof het erover eens zijn dat je dat gewoon niet moet doen. Maar een juridische basis om het af te dwingen ontbreekt. Ik verwacht dat advocaten in procedures waarin de ouders elkaar beschuldigen van slecht opvoeden en verzorgen (en daar consequenties aan verbinden, bijvoorbeeld een beperktere zorgregeling) deze uitspraak van het hof nogal eens zullen aanhalen.
Bijna iedereen is het erover eens: roken is slecht voor je eigen gezondheid en van die van de mensen in je omgeving. Roken in het bijzijn van jonge kinderen wordt tegenwoordig als "not done" beschouwd. Maar gaat dat nu zover dat de gescheiden ouders van elkaar kunnen eisen dat zij niet roken in het bijzijn van de kleine? Een dergelijk verzoek lag onlangs ter beoordeling aan het Gerechtshof Den Haag voor. Het hof was kordaat en maakte korte metten met dit verzoek: er is geen juridische basis om een ouder te verbieden om te roken waar het kind bij is. Het verzoek werd dus afgewezen.
Naar mijn mening zit er meer achter deze uitspraak. Het valt mij op, en het verbaast me ook steeds, hoeveel eisen gescheiden ouders aan elkaar stellen voor wat betreft de opvoeding en verzorging van de kinderen. Dit moet zus en dat moet zo en dit mag niet. Het is een bron van doorlopende discussies tussen ouders, waar kinderen veel last van hebben. Het uitgangspunt in onze samenleving is dat ouders hun kinderen naar eigen inzicht opvoeden en verzorgen. Slechts wanneer de ontwikkeling van het kind naar objectieve maatstaven wordt bedreigd kan de overheid ingrijpen. Dit betekent echter ook, en het hof bevestigt dat in deze uitspraak, dat gescheiden ouders zich niet al te veel mogen bemoeien met de gang van zaken bij de andere ouder. Natuurlijk is het het beste wanneer de ouders op een lijn met elkaar zitten, maar dit betekent dus niet dat een ouder volledige zeggenschap over de dagelijkse gang van zaken bij de ander heeft. Een stukje afstand nemen en het laten voor wat het is lijkt hier de feitelijke boodschap van het hof te zijn. Het zou mij niet verbazen als dit hof gelijkluidende oordelen zou geven over verzoeken met betrekking tot eetpatroon en dagbesteding.
Dit betekent natuurlijk niet dat je de andere ouder niet op zijn of haar gedrag kunt aanspreken. Integendeel: gescheiden ouders behoren met elkaar in gesprek te blijven over de opvoeding en verzorging van hun kinderen en dus niet als twee eilandjes te opereren. Maar let op dat je niet doorschiet. Vanuit juridisch perspectief gezien zijn de mogelijkheden om iets van de ander af te dwingen toch wat beperkt. Deze uitspraak van het hof maakt dat duidelijk.
Het hof zegt natuurlijk niet dat roken in het bijzijn van kinderen prima is. Ik denk dat alle raadsheren van het hof het erover eens zijn dat je dat gewoon niet moet doen. Maar een juridische basis om het af te dwingen ontbreekt. Ik verwacht dat advocaten in procedures waarin de ouders elkaar beschuldigen van slecht opvoeden en verzorgen (en daar consequenties aan verbinden, bijvoorbeeld een beperktere zorgregeling) deze uitspraak van het hof nogal eens zullen aanhalen.