SAMEN MET JE KIND OP VAKANTIE NA SCHEIDING
Iedere familierecht-advocaat krijgt er aan het begin van de zomervakantie in zijn praktijk mee te maken. Ruzie tussen gescheiden ouders over een voorgenomen reis van de andere ouder met de kinderen. Hebben jullie samen het gezag over jullie minderjarige kinderen? Dan is die toestemming in ieder geval vereist. De andere ouder kan zijn of haar toestemming kenbaar maken door een formulier, dat kan worden gedownload van de website van de Rijksoverheid, in te vullen en te ondertekenen. Daarnaast is het verstandig om andere documenten zoals de geboorteakte van het kind, een uittreksel uit de gemeentelijke basisadministratie, een kopie van het paspoort van de andere ouder, het retourticket en een kopie van het ouderschapsplan mee te nemen. Denk daarbij ook aan vertalingen van deze documenten! Met name wanneer een vliegreis naar een bestemming buiten het Schengen-gebied wordt gemaakt is het zaak om je documenten vooraf goed te controleren. Zijn de documenten niet op orde, dan bestaat de kans dat de reis al op Schiphol voortijdig tot een einde komt.
Het komt regelmatig voor dat een van de ouders de toestemming weigert. Soms kan dat pure onwil of dwarsliggen zijn, maar er kunnen ook goede argumenten tegen het ondernemen van de reis bestaan. Als jullie er samen niet uitkomen en de ouder die wil reizen vasthoudt aan zijn/haar plannen, dan zal de zaak aan de rechter moeten worden voorgelegd in een zogeheten artikel 1 : 253a BW procedure of een kort geding. Je vraagt de rechter dan om vervangende toestemming. De toestemming die de rechter dan geeft komt in de plaats van de toestemming van de andere ouder. Mocht dat nodig zijn, dan zal ik je daar graag verder over informeren. Aangezien zo'n procedure gemakkelijk twee maanden in beslag kan nemen is het dus belangrijk dat je vroeg begint met het vragen van de toestemming van de ander, om zo te voorkomen dat je voor het blok komt te staan.
De rechter zal in een dergelijke procedure een belangenafweging moeten maken. In een zaak die vader tegen moeder aanspande bij de rechtbank Oost-Brabant, liep het voor vader (die de toestemming vroeg) verkeerd af. Hij eiste dat de rechter hem vervangende toestemming zou verlenen om de kinderen begeleid door een oom te laten vliegen naar Genève om daar bij hem en zijn uit een andere relatie geboren zoon (halfbroertje van de kinderen dus) vakantie te vieren. Moeder vond dit geen goed idee omdat de kinderen hadden aangegeven het eng te vinden om te vliegen en liever in Nederland wilden blijven. Bovendien had moeder zorgen over het vliegen naar het buitenland in de Corona-tijd. Een waar dilemma dus, want het is voor de kinderen ook belangrijk om hun vader en halfbroertje te zien. Toch oordeelde de rechter ten faveure van moeder. De angst van de kinderen om te vliegen en hun uitgesproken wens om deze vakantie in Nederland te blijven wogen voor de rechter zwaarder dan het belang van de kinderen om hun vader en halfbroertje te zien. Achteraf gezien had vader er dus waarschijnlijk beter aan gedaan om een vakantie in Nederland te boeken en daar zelf naartoe te reizen. Zie: RECHTBANK OOST-BRABANT 31-07-2020, ECLI:NL:RBOBR:2020:3786 (bron: Rechtspraak.nl).
In een andere zaak, die eerst speelde bij de rechtbank Overijssel, kreeg vader wel vervangende toestemming om samen met de kinderen (ondermeer voor familiebezoek) naar Portugal te reizen. Maar moeder ging in hoger beroep. Inmiddels was op 1 juli 2020 voor Portugal in verband met de Covid-19 uitbraak, "code oranje" van kracht. Dit was voor het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden (uitspraak 10 juli 2020, zie ook: ECLI:NL:GHARL:2020:6092) reden om vader alsnog toestemming te onthouden en de eerdere uitspraak van de rechtbank Overijssel te vernietigen. Voor het hof was daarbij beslissend dat vader weliswaar had gesteld dat hij niet in de "met oranje gemarkeerde gebieden" zou verblijven, maar dat niet had kunnen concretiseren, terwijl vaststond dat het vliegveld in ieder geval gelegen was in een gebied met code oranje. Het hof liet het gezondheidsrisico dus zwaarder wegen dan het argument van vader dat hij met de kinderen een familiebezoek wilde afleggen en dat de kinderen deze familie sinds 2017 niet meer hadden gezien.
Het is altijd lastig te voorspellen of een rechter zal meegaan in de vakantieplannen van een van de ouders. het hangt van hele specifieke omstandigheden af of die toestemming wel of niet wordt verleend. Gescheiden ouders doen er verstandig aan om vroegtijdig met elkaar over hun vakantieplannen te overleggen. Betrek in dat overleg ook de wensen van de kinderen en eventuele passende alternatieven voor het geval jullie er niet direct uitkomen.
Het komt regelmatig voor dat een van de ouders de toestemming weigert. Soms kan dat pure onwil of dwarsliggen zijn, maar er kunnen ook goede argumenten tegen het ondernemen van de reis bestaan. Als jullie er samen niet uitkomen en de ouder die wil reizen vasthoudt aan zijn/haar plannen, dan zal de zaak aan de rechter moeten worden voorgelegd in een zogeheten artikel 1 : 253a BW procedure of een kort geding. Je vraagt de rechter dan om vervangende toestemming. De toestemming die de rechter dan geeft komt in de plaats van de toestemming van de andere ouder. Mocht dat nodig zijn, dan zal ik je daar graag verder over informeren. Aangezien zo'n procedure gemakkelijk twee maanden in beslag kan nemen is het dus belangrijk dat je vroeg begint met het vragen van de toestemming van de ander, om zo te voorkomen dat je voor het blok komt te staan.
De rechter zal in een dergelijke procedure een belangenafweging moeten maken. In een zaak die vader tegen moeder aanspande bij de rechtbank Oost-Brabant, liep het voor vader (die de toestemming vroeg) verkeerd af. Hij eiste dat de rechter hem vervangende toestemming zou verlenen om de kinderen begeleid door een oom te laten vliegen naar Genève om daar bij hem en zijn uit een andere relatie geboren zoon (halfbroertje van de kinderen dus) vakantie te vieren. Moeder vond dit geen goed idee omdat de kinderen hadden aangegeven het eng te vinden om te vliegen en liever in Nederland wilden blijven. Bovendien had moeder zorgen over het vliegen naar het buitenland in de Corona-tijd. Een waar dilemma dus, want het is voor de kinderen ook belangrijk om hun vader en halfbroertje te zien. Toch oordeelde de rechter ten faveure van moeder. De angst van de kinderen om te vliegen en hun uitgesproken wens om deze vakantie in Nederland te blijven wogen voor de rechter zwaarder dan het belang van de kinderen om hun vader en halfbroertje te zien. Achteraf gezien had vader er dus waarschijnlijk beter aan gedaan om een vakantie in Nederland te boeken en daar zelf naartoe te reizen. Zie: RECHTBANK OOST-BRABANT 31-07-2020, ECLI:NL:RBOBR:2020:3786 (bron: Rechtspraak.nl).
In een andere zaak, die eerst speelde bij de rechtbank Overijssel, kreeg vader wel vervangende toestemming om samen met de kinderen (ondermeer voor familiebezoek) naar Portugal te reizen. Maar moeder ging in hoger beroep. Inmiddels was op 1 juli 2020 voor Portugal in verband met de Covid-19 uitbraak, "code oranje" van kracht. Dit was voor het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden (uitspraak 10 juli 2020, zie ook: ECLI:NL:GHARL:2020:6092) reden om vader alsnog toestemming te onthouden en de eerdere uitspraak van de rechtbank Overijssel te vernietigen. Voor het hof was daarbij beslissend dat vader weliswaar had gesteld dat hij niet in de "met oranje gemarkeerde gebieden" zou verblijven, maar dat niet had kunnen concretiseren, terwijl vaststond dat het vliegveld in ieder geval gelegen was in een gebied met code oranje. Het hof liet het gezondheidsrisico dus zwaarder wegen dan het argument van vader dat hij met de kinderen een familiebezoek wilde afleggen en dat de kinderen deze familie sinds 2017 niet meer hadden gezien.
Het is altijd lastig te voorspellen of een rechter zal meegaan in de vakantieplannen van een van de ouders. het hangt van hele specifieke omstandigheden af of die toestemming wel of niet wordt verleend. Gescheiden ouders doen er verstandig aan om vroegtijdig met elkaar over hun vakantieplannen te overleggen. Betrek in dat overleg ook de wensen van de kinderen en eventuele passende alternatieven voor het geval jullie er niet direct uitkomen.